1. Tên khoa học

Tên khoa học của vị thuốc bạch thược là Radix Paeonia lactiflora (peony).

Vị thuốc Bạch thược là phần rễ đã bỏ vỏ của cây hoa mẫu đơn trắng (cây thược dược hoa trắng – Paeonia lactiflora pall ).

2. Xuất xứ

Bạch thược sinh ở đồng cỏ sườn đồi và rừng, phân bố ở Đông Bắc Trung Quốc, Hoa Bắc, Thiểm Tây, Nội Mông, Hà Bắc, Lạc Dương và Cam Túc

3. Đặc điểm nổi bật

Vùng gốc truyền thống của hoa mẫu đơn trắng là ở Bàn An, Chiết Giang, và nó được gọi là hoa mẫu đơn Hàng Bạch thược hoặc Chiết Bạch thược, với chất lượng tốt nhất. Hiện nay khu vực sản xuất hoa mẫu đơn trắng lớn nhất là ở Bạc Châu, An Huy, và nó được gọi là Bạc Bạch thược. Cả Hàng Bạch thược và Bạc Bạch thược đều có sẵn trên thị trường, sản lượng của Hàng Bạch thược ít, trong khi sản lượng của Bạc Bạch thược rất lớn, tuy nhiên giá của Hàng Bạch thược gần gấp đôi Bạc Bạch thược.

Hàng Bạch thược màu sẫm hơn, vỏ đỏ hơn, có vân rõ ràng và mùi vị cũng nồng đậm hơn so với Bạc Bạch thược.

Hình ảnh so sánh Hàng Bạch thược và Bạc Bạch thược

4. Tác dụng

Trong y học cổ truyền, bạch thược có vị chua, hơi đắng, nhập can tỳ huyết phận. Bạch thược thường được dùng trị chứng tả lị (tiêu chảy), tỳ hư phúc thống (đau bụng do tỳ hư), tâm bĩ hiếp thống (đau tức ngực sườn), đau mắt đỏ, ho hen, bệnh phụ nữ, sản hậu, thiếu máu và ứ huyết, kinh nguyệt không đều, mồ hôi trộm, đổ mồ hôi ban đêm, đau hạ vị, đau bụng, co cứng chân tay, đau đầu và chóng mặt…

Các nhà khoa học vẫn đang tìm hiểu về dược tính của bạch thược. Dưới đây là những tác dụng đã được khoa học chứng minh

Chữa các chứng bệnh liên quan đến nội tiết tố: rối loạn kinh nguyệt, vô kinh…
Trị rối loạn lo âu và trầm cảm
Hỗ trợ tiêu hóa: điều trị viêm dạ dày, trào ngược dạ dày thực quản
Chống viêm và điều hòa miễn dịch
Giảm đau
Hoạt huyết ngăn ngừa huyết khối
Dưỡng trắng da, giảm chứng tăng sắc tố

5. Đối tượng sử dụng

Người bị thiếu máu da xanh xao
Phụ nữ bị rối loạn kinh nguyệt, đau bụng kinh, băng lậu
Người bị đau mạn sườn, đau bụng, đau dạ dày, chân tay co rút
Người bị nám, tàn nhang, da không đều màu
Người bị âm hư, ra mồ hôi ban đêm

6. Cách dùng – Liều dùng

6-15g (tùy bệnh tình và thể trạng người bệnh).

7. Lưu ý

Bạch thược có rất nhiều tác dụng vì vậy có thể tốt với người này nhưng lại không phù hợp với người khác

Chảy máu: cần thận trọng nếu bạn đang mắc các bệnh gây tình trạng chảy máu hoặc chuẩn bị phẫu thuật. Bạch thược có tác dụng chống đông khá tốt.
Paeoniflorin – thành phần chính của Bạch thược gây giãn cơ trơn tử cung nên thận trọng với phụ nữ sau sinh. Tốt nhất với phụ nữ mang thai, sau sinh cần tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa.

Theo y học cổ truyền, bạch thược không dùng trong các trường hợp:

đau bụng không do huyết hư
bệnh trúng hàn

8. Bảo quản

Bảo quản nơi thoáng mát

9. Câu chuyện thú vị

Một hôm, Võ Tắc Thiên – Nữ Đế duy nhất của Trung Quốc khi ngự du vườn thượng uyển nhìn cỏ cây xác xơ, trơ trọi liễu đào, ủ rũ điêu tàn, liền truyền lệnh bằng bài tứ tuyệt khắc ngay cửa vườn:

“Lai triều du thượng uyển

Hỏa tốc báo xuân trị

Bách hoa liên dạ phát

Mạc đãi hiểu phong xuỵ”

Dịch nghĩa:

“Bãi triều du thượng uyển

Gấp gấp báo xuân haỵ

Hoa nở hết đêm nay

Đừng chờ môn gió sớm“.

Linh ứng thay! Trăm hoa phụng mệnh, chỉ trong một đêm bừng nở khắp vườn, mùi thơm sực nức nhân gian! Rạng sáng hôm sau, Võ Tắc Thiên dạo vườn trông muôn hồng ngàn tía ngoan ngoãn đua chen nở rộ, lấy làm tự mãn cho rằng quyền uy tột đỉnh. Bất giác, Võ Tắc Thiên nhìn cây Hoa Mẫu Đơn bất tuân thượng mệnh, thân cây khẳng khiu cứng cỏi, không hoa lá. Giận thay cho loài hoa ngoan cố, Võ Tắc Thiên ra lệnh đày Mẫu Đơn xuống tận Giang Nam. Nhưng lạ thay, khi tới vùng đất nghèo nàn hơn hoa lại nở rộ và vẻ đẹp luôn rực rỡ làm đắm đuối lòng người, và từ đó ngay cả sử sách Trung Hoa cũng ghi nhận vùng Giang Nam luôn xuất hiện nhiều tuyệt sắc giai nhân, những mỹ nữ có sắc đẹp nghiêng nước nghiêng thành. Cũng từ đó, vùng Giang Bắc thiếu vắng loài hoa vương giả, một biểu trưng cho quốc sắc thiên hương…

Người đương thời thấy vậy dệt bài Phú Ngọc Lâu Xuân Tứ nhằm thương hại và tán thán vẻ đẹp, sự khẳng khái của hoa Mẫu Đơn, thà chịu cảnh phong trần lưu lạc tự giải phóng cuộc đời chớ không làm vương giả chốn kinh đô, chịu giam mình trong vườn hoa tù hãm của bạo chúa, đem sắc đẹp hương thơm ban rải cho mọi người để được dự phần thanh cao.

Về sau người ta dùng từ “quốc sắc thiên hương” (sắc nước hương trời) để hình dung hoa mẫu đơn. Hoặc có cách phác họa khác là: “Thiên hạ chân hoa độc mẫu đơn” (chỉ có mẫu đơn mới xứng đáng là hoa thật trong thiên hạ).

Với vẻ đẹp của Hoa Mẫu Đơn, người đời ví đây là biểu tượng của phú quý, trong các dịp khai trương, người ta hay tặng nhau tượng hoặc tranh mẫu đơn để chúc nhau ngày càng phú quý, giàu sang…

Hoa Mẫu Đơn được mệnh danh là bà chúa của các loài hoa. Loài hoa này thể hiện vẻ đẹp sang trọng, quý phái, sức hấp dẫn nồng nàn, cảm xúc của sức trẻ toát ra mạnh mẽ. Tinh hoa nó toát ra đem lại vẻ đẹp, sức quyến rũ và may mắn trong tình yêu.

0/5 (0 Reviews)