Nguyên nhân và biểu hiện của đau mỏi vai gáy

Đau mỏi vai gáy là biểu hiện thường gặp, phổ biến ở mọi lứa tuổi, nghề nghiệp trong xã hội. Biểu hiện này do nhiều nguyên nhân và diễn biến dai dẳng, khó chịu gây ảnh hưởng tới các hoạt động hằng ngày.

Các nguyên nhân gây đau mỏi vai gáy

– Sai tư thế: Thường xuyên ngồi lâu một tư thế, ngủ gối đầu cao, dựa đầu vào ghế, ngủ gục mặt xuống bàn, nằm nghiêng co quắp, đột ngột quay cổ, với tay lên quá tầm,… đều gây ảnh hưởng tới vùng vai gáy dẫn tới một số cơ vùng vai gáy bị căng giãn hoặc chịu lực tì đè quá mức. Các tế bào cơ này sẽ bị thiếu máu nuôi dưỡng, thiếu oxy gây hiện tượng đau nhức.

– Mang vác nặng: Thường xuyên bưng bê, mang vác vật nặng trên vai không đúng tư thế, có sử dụng cánh tay hoặc khớp vai với lực chống đỡ lớn, tạo áp lực lên lưng, vai cổ, làm cột sống bị trẹo sang một bên, gây nên tình trạng đau vai gáy.

– Bị nhiễm lạnh đột ngột làm co cứng cục bộ ở các cơ: Những người phải làm việc lâu trong phòng điều hòa hay xưởng đông lạnh, dầm mưa, tắm muộn về đêm, mặc không đủ ấm khi gặp thời tiết lạnh,… đều có nguy cơ cao gây đau mỏi vai gáy.

– Chấn thương vùng cổ hoặc vai gáy: Tập luyện thể thao không phù hợp, thực hiện các động tác quá sức, gặp tai nạn giao thông, tai nạn trong sinh hoạt,… gây tổn thương xương, phần mềm hoặc dây chằng vùng vai.

– Bệnh lý cột sống cổ: Thoái hóa cột sống cổ, thoát vị đĩa đệm, co thắt cơ cột sống cổ,…

– Loãng xương, gãy xương cũng là nguyên nhân gây đau mỏi vai gáy.

Những triệu chứng bệnh thường gặp

Biểu hiện tùy thuộc nguyên nhân, mức độ và giai đoạn bệnh, thông thường có những triệu chứng và hội chứng sau đây:

– Hội chứng cột sống cổ:

+ Đau có thể khởi phát cấp tính sau chấn thương, vận động cổ quá mức, hoặc tự nhiên như sau khi ngủ dậy. Đau cũng có thể xuất hiện từ từ, âm ỉ, mạn tính.

+ Hạn chế vận động cột sống cổ: động tác quay cổ, cúi ngửa.., có thể kèm theo dấu hiệu vẹo cổ, hay gặp trong đau cấp tính.

Các động tác vận động của cột sống cổ

+ Điểm đau cột sống cổ khi ấn vào các gai sau, cạnh cột sống cổ tương ứng các rễ thần kinh.

– Hội chứng rễ thần kinh:

+ Đau vùng gáy lan lên vùng chẩm xuống vai hoặc cánh tay, bàn tay, biểu hiện lâm sàng là hội chứng vai gáy hoặc hội chứng vai cánh tay. Đau thường tăng lên khi xoay đầu hoặc gập cổ về phía bên đau.

+ Rối loạn vận động, cảm giác kiểu rễ: Yếu cơ và rối loạn cảm giác như rát bỏng, kiến bò, tê bì ở vùng vai, cánh tay, hoặc ở bàn tay và các ngón tay.

– Hội chứng tủy cổ:

+ Do lồi hoặc thoát vị đĩa đệm gây chèn ép tuỷ cổ tiến triển trong một thời gian dài.

+ Biểu hiện sớm là dấu hiệu tê bì và mất khéo léo hai bàn tay, teo cơ hai tay, đi lại khó khăn, nhanh mỏi. Giai đoạn muộn tùy vị trí tổn thương có thể thấy liệt trung ương tứ chi, liệt ngoại vi hai tay và liệt trung ương hai chân, rối loạn phản xạ đại tiểu tiện.

– Các triệu chứng khác:

+ Hội chứng động mạch sống nền: Đau đầu vùng chẩm, chóng mặt, ù tai, mờ mắt, đôi khi có giảm thị lực thoáng qua, mất thăng bằng, mệt mỏi.

+ Có thể có các rối loạn thần kinh thực vật: Đau kèm theo ù tai, rối loạn thị lực, rối loạn vận mạch vùng chẩm vai hoặc tay.

Người bệnh mắc đau mỏi vai gáy, hiểu nguyên nhân và phát hiện sớm triệu chứng có ý nghĩa quan trọng trong việc điều trị và tránh các biến chứng.

ThS.BS Vũ Thị Phương Thảo – Bệnh viện Đại học Y Hà Nội