Bệnh đau đầu Migraine hay còn gọi là bệnh đau nửa đầu thuộc nhóm đau đầu mạn tính có nguồn gốc rối loạn nguyên phát ở não, mang tính chất gia đình, diễn tiến bệnh phức tạp. Bệnh không nguy hiểm đến tính mạng ngoại trừ các thể đặc biệt như Migraine có biến chứng thần kinh. Mặc dù vậy, những cơn nhức nửa đầu dữ dội kéo dài kết hợp với một số triệu chứng khác ảnh hưởng lớn đến hiệu quả công việc cũng như chất lượng cuộc sống của người bệnh. Việc phát hiện và điều trị kịp thời là cần thiết, bởi lẽ làm hạn chế được các cơn đau gây khó chịu, lo lắng cho người bệnh nhằm cải thiện về hiệu quả công việc cũng như chất lượng cuộc sống cho và những biến chứng có thể xảy ra.
Nguyên nhân gây bệnh đau nửa đầu Migraine
Bệnh đau nửa đầu được liệt kê vào nhóm đau đầu do nguyên nhân ảnh hưởng đến các mạch máu não. Tuy nhiên, cho đến ngày nay thì nguyên nhân thực sự của bệnh này vẫn còn là một vấn đề gây nhiều tranh cãi.
Theo phần lớn các chuyên gia thì bệnh đau đầu Migraine xuất phát từ căn nguyên mạch máu não xảy ra do sự thay đổi cơ chế vận mạch làm co giãn bất thường của hệ thống mạch máu não một bên, và cơ chế đã gây nên sự rối loạn này hiện nay vẫn chưa biết rõ.
Các tác giả trên thế giới như Thomas Willis 1960 hay Jame Lane 1990… cho rằng Migraine là loại nhức đầu có liên quan đến vai trò của chất dẫn truyền thần kinh thuộc hệ serotoninergic, nó có tác dụng co các động mạch lớn và giãn các động mạch nhỏ cũng như các vi mạch, thuyết này hiện nay các nhà thần kinh học thế giới vẫn còn công nhận.
Về cơ chế gây bệnh cũng như biểu hiện lâm sàng của bệnh giữa nam và nữ không có sự khác nhau rõ rệt. Một số tác giả còn cho rằng có sự liên quan với di truyền trong một số thể Migraine như migraine với biến chứng liệt nửa người có tính chất gia đình.
Đối tượng dễ mắc bệnh đau nửa đầu Migraine
Bệnh đau đầu Migraine có thể gặp ở bất kì ai. Tuy nhiên bệnh thường gặp ở phụ nữ nhiều hơn, đặc biệt là trong độ tuổi dưới 45, theo một thống kê của tạp chí Thần kinh học ở Mỹ cho thấy cứ khoảng 15-20 phụ nữ tuổi dưới 45 thì thường có một người bị bệnh. Bệnh hiếm gặp ở người già và trẻ em. Hiện nay vẫn chưa có một thống kê cụ thể nào về bệnh này trên phạm vi toàn cầu.
Triệu chứng bệnh đau nửa đầu Migraine
Bệnh đau đầu Migraine thường có những triệu chứng lâm sàng như đau một bên đầu, nhức và kéo dài từ 4 đến 72 giờ đồng hồ, có thể lần lượt đổi bên không cố định bên nào, người bệnh sẽ có cảm giác mạch đập mạnh ở vùng thái dương.
Một số trường hợp có thể cảm nhận được một vài sự thay đổi như hình ảnh, mùi vị, hoặc một cảm nhận giác quan không bình thường trước mỗi cơn đau đầu.
Mức độ và mật độ của những cơn đau đầu này tùy thuộc vào từng người bệnh với điều kiện sống và làm việc, bệnh có thể kèm theo triệu chứng buồn nôn, sợ ánh sáng, phản ứng mạnh với tiếng động, mất trí nhớ, mất ý thức,…
Theo một vài nghiên cứu thì bệnh cũng liên quan chặt chẽ với tiểu sử gia đình, nếu bố hoặc mẹ mắc chứng bệnh đau nửa đầu thì ở con cái sẽ có tỉ lệ mắc khoảng 40-45% tỉ lệ này có thể tăng lên 70% nếu bố và mẹ đều mắc phải chứng bệnh này.
Tác hại của bệnh đau nửa đầu Migraine
Mặc dù phần lớn người bị đau đầu Migraine thường ở thể không nguy hiếm đến tính mạng, tuy nhiên với một số thể đau đầu Migraine có thể gây biến chứng chứng thần kinh với những hậu quả nghiêm trọng. Đau đầu không chỉ gây cho người bệnh cảm giác rất khó chịu, dai dẳng gây ảnh hưởng đến cuộc sống mà còn có thể gây nên các chứng bệnh như trầm cảm, rối loạn thị giác hay thậm chí là đột quỵ gây nguy hiểm đến tính mạng.
Cách phòng và điều trị bệnh đau nửa đầu Migraine
– Cách phòng bệnh: để phòng bệnh có hiệu quả cần tránh các yếu tố có thể là nguồn cơn của những cơn đau đầu như:
- Các yếu tố tâm lý làm căng thẳng đầu óc, mất ngủ kéo dài, tâm lý lo lắng…
- Các yếu tố mội trường như thời tiết thay đổi, ánh sáng mạnh, tiếng ồn, mùi nồng…
- Không lạm dụng thuốc điều tri; hạn chế sử dụng các chất kích thích như rượu bia…
– Điều trị: có 2 bước điều trị chính là điều trị cắt cơn đau khi đang có cơn đau và điều trị nền khi số lượng cơn đau nhiều, điều trị tránh tái phát.
- Điều trị cắt cơn đau phải sử dụng thuốc theo sự chỉ định của bác sĩ, không nên tự ý mua hay lạm dụng các loại thuốc trị nhức đầu khác.
- Điều trị nền chỉ điều trị khi có ít nhất 3 cơn đau một tháng, thời gian điều trị là 2-3 tháng ngay cả khi không còn đau để tránh tái phát.
Khi nào bạn cần dến khám cấp cứu:
Đến phòng khám cấp cứu nếu có một trong các dấu hiệu và triệu chứng sau – nó báo hiệu một vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe:
- Đau đầu đột ngột và dữ dội
- Bạn có những vấn đề về vận động, thăng bằng, nhìn đôi hoặc nói khó, khác hẳn với những triệu chứng trước đây
- Đau đầu kèm theo sốt
- Đau đầu kèm theo cứng gáy
- Đau đầu dữ dội xuất hiện lần đầu ở những người trên 50 tuổi
Đau đầu gây ảnh hưởng rất nhiều đến cuộc sống hàng ngày của chúng ta. Khi phát hiện có dấu hiệu đau nửa đầu cần phải đến khám bác sĩ để có hướng điều trị kịp thời, đúng lúc và dứt điểm nhằm hạn chế các cơn đau, cải thiện chất lượng cuộc sống và hiệu quả công việc.
BS. Vũ Hồng Vân – Khoa Nội tổng hợp – Bệnh viện Đại học Y Hà Nội
