Y học phát triển kèm theo đó là các dự luật về kế hoạch hóa gia đình cũng như sự cởi mở trong lối sống của các bạn trẻ khiến cho nhu cầu tìm hiểu về các biện pháp tránh thai an toàn hiệu quả càng trở nên cấp thiết hơn. Bài viết này tổng hợp và phân tích về tính an toàn, hiệu quả của các biện pháp tránh thai được áp dụng hiện nay.
1. Phân loại các biện pháp tránh thai
Hiện nay, có rất nhiều biện pháp tránh thai. Nhưng được chia theo thành 2 nhóm: nhóm các biện pháp tránh thai HIỆN ĐẠI và nhóm các biện pháp tránh thai CỔ ĐIỂN.
- Các biện pháp tránh thai hiện đại là những biện pháp có hiệu quả tránh thai cao và phổ biến tại Việt Nam như: bao cao su nam, viên uống tránh thai kết hợp, viên uống tránh thai khẩn cấp, vòng tránh thai, tiêm thuốc tránh thai, que cấy tránh thai, triệt sản nam, triệt sản nữ.
- Các biện pháp tránh thai cổ điển là những biện pháp tránh thai có từ lâu đời và hiệu quả tránh thai không cao như: xuất tinh ngoài âm đạo, tính vòng kinh, cho con bú vô kinh….
2. Ưu nhược điểm của các biện pháp tránh thai cụ thể
2.1. Viên uống tránh thai kết hợp
Viên thuốc tránh thai kết hợp là gì?
Viên thuốc tránh thai kết hợp là một biện pháp tránh thai tạm thời chứa 2 loại nội tiết tố estrogen và progestin.
Lợi ích của viên thuốc tránh thai kết hợp là gì?
- An toàn và hiệu quả, không ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của người phụ nữ.
- Giúp bạn có chu kỳ kinh đều hơn, lượng máu ít và kỳ kinh ngắn hơn
- Giúp giảm chứng đau bụng kinh và mụn trứng cá
- Giảm nguy cơ ung thư buồng trứng, ung thư nội mạc tử cung, giảm u nang buồng trứng
Nhược điểm của viên thuốc tránh thai kết hợp là gì?
- Phải uống thuốc hàng ngày, nếu quên phải dùng biện pháp tránh thai hỗ trợ như bao cao su
- Có thể có các tác dụng phụ như: buồn nôn, hoa mắt, căng vú, ra máu nhẹ giữa kỳ khi dùng vỉ đầu tiên.
2.2. Thuốc tiêm tránh thai
Thuốc tiêm tránh thai là gì?
Là tiêm loại thuốc tránh thai có chứa nội tiết tố nữ progestin, có tác dụng kéo dài trong 3 tháng.
Lợi ích của thuốc tiêm tránh thai là gì?
• An toàn và rất hiệu quả
• Không phải uống thuốc mỗi ngày
• Kinh ít hoặc ngừng hẳn
• Phụ nữ cho con bú có thể dùng loại thuốc này
Nhược điểm của thuốc tiêm tránh thai là gì?
• Thuốc tiêm tránh thai không giúp bạn phòng tránh HIV/AIDS và các viêm nhiễm lây qua đường tình dục
• Có thể làm thay đổi kỳ kinh của bạn (ngừng kinh) và có một số tác dụng phụ: là thời gian ban đầu bạn có thể bị ra máu không đều hoặc ra máu nhẹ kéo dài.
Sử dụng thuốc tiêm tránh thai như thế nào?
• Cứ 3 tháng 1 lần, bạn phải tới cơ sở y tế (phòng khám) để tiêm
• Thuốc tiêm sẽ có tác dụng ngay nếu được tiêm từ ngày thứ nhất đến ngày thứ 7 của chu kỳ kinh.
• Tiêm mũi thứ hai đúng hẹn (không được chậm quá 2 tuần).
2.3. Que cấy tránh thai
Que cấy tránh thai là gì?
Que cấy tránh thai là một biện pháp tránh thai có tác dụng lâu dài có chứa nội tiết tố nữ là progestin.
Lợi ích của Que cấy Tránh thai là gì?
• Có tác dụng tránh thai lâu dài (3 năm), đồng thời có thể có thai lại ngay khi tháo que cấy ra.
• Không ảnh hưởng gì đến chất lượng sữa mẹ nếu bắt đầu dùng sau 6 tuần sau sinh
Nhược điểm của Que cấy Tránh thai là gì?
• Có thể xuất hiện những thay đổi liên quan đến kinh nguyệt: ra kinh ít hơn, ra máu giữa các chu kỳ, ra máu kéo dài, hoặc vô kinh.
• Một số phụ nữ có thể bị đau đầu, chóng mặt, căng vú, buồn nôn, nổi mụn trứng cá, mẩn ngứa.
• Phải đến cơ sở y tế chuyên biệt để được cấy vào cơ thể
• Biện pháp này không giúp người dùng phòng tránh HIV/AIDS và các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục
Sử dụng Que cấy Tránh thai như thế nào?
• Có thể bắt đầu sử dụng que cấy tránh thai bất kỳ khi nào chắc chắn không có thai.
• Nếu cấy trong 7 ngày đầu của chu kỳ kinh, không cần dùng biện pháp tránh thai hỗ trợ.
• Nếu cấy từ ngày thứ 8 trở đi, cần sử dụng một biện pháp tránh thai hỗ trợ trong vòng 2 ngày sau khi cấy.
2.4. Viên uống tránh thai khẩn cấp
Viên uống Tránh thai Khẩn cấp là gì?
Viên thuốc tránh thai khẩn cấp là biện pháp tránh thai ngoài ý muốn áp dụng sau khi quan hệ tình dục không được bảo vệ hoặc thất bại khi sử dụng biện pháp tránh thai khác.
Lợi ích của Viên uống Tránh thai Khẩn cấp là gì?
• An toàn và hiệu quả nếu uống trong vòng 72 giờ – sau khi có quan hệ tình dục không được bảo vệ.
• Giảm nguy cơ có thai ngoài ý muốn và giảm tỷ lệ phá thai.
• Thích hợp trong những tình huống khẩn cấp (bị cưỡng dâm), hoặc thất bại trong sử dụng biện pháp tránh thai khác như quên uống thuốc tránh thai, bao cao su bị thủng.
Nhược điểm của Viên uống Tránh thai Khẩn cấp là gì?
• Không phòng tránh được HIV/AIDS và các viêm nhiễm lây qua đường tình dục.
• Không có tác dụng tránh thai kéo dài và hiệu quả tránh thai thấp
• Có thể làm thay đổi thời gian kỳ kinh tiếp theo.
Sử dụng Viên uống Tránh thai Khẩn cấp như thế nào?
• Uống 1 viên postinor càng sớm càng tốt ngay sau khi có quan hệ tình dục không bảo vệ, trong vòng 72 giờ hoặc chậm nhất là trong vòng 120 giờ, 12 giờ sau khi uống viên thứ nhất thì uống viên thứ 2.
• Không được dùng viên thuốc tránh thai khẩn cấp thường xuyên như viên thuốc tránh thai thông thường.
2.5. Đặt vòng tránh thai
Vòng tránh thai là gì?
Là một vật nhỏ bằng nhựa có quấn đồng, hoặc không có đồng được đặt vào buồng tử cung để tránh thai.
Lợi ích của Đặt vòng Tránh thai là gì?
• An toàn, hiệu quả và có tác dụng lâu dài (từ 5-10 năm)
• Dễ dàng có thai lại sau khi tháo dụng cụ tử cung
• Không ảnh hưởng đến hoạt động tình dục
• Không ảnh hưởng đến việc nuôi con bằng sữa mẹ
Nhược điểm của Đặt vòng Tránh thai là gì?
• Không phòng tránh được HIV/AIDS và các viêm nhiễm lây qua đường tình dục.
• Kinh ra nhiều hơn hoặc kéo dài nhưng dần dần sẽ trở lại bình thường
• Vòng tránh thai được đặt và tháo phải do nhân viên y tế đã được đào tạo chuyên biệt
Khi nào cần quay lại cơ sở y tế sau khi đặt vòng tránh thai?
• Nếu bạn bị đau bụng dưới dữ dội
• Nếu bạn bị nhiễm trùng tại nơi cấy: bị đau, sốt, hoặc có mủ
• Nếu bạn ra máu nhiều hơn chu kỳ kinh bình thường và ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày.
• Nếu bạn gặp phải những tác dụng phụ làm bạn thấy khó chịu và bạn muốn đổi sang một biện pháp khác.
2.6. Triệt sản nam
Triệt sản nam (thắt ống dẫn tinh) là gì?
Là một biện pháp tránh thai vĩnh viễn dành cho đàn ông nếu không muốn có thêm con. Thủ thuật do bác sĩ đã được đào tạo thực hiện.
Lợi ích của Triệt sản nam là gì?
• Thủ thuật an toàn và đơn giản (chỉ cần gây tê tại chỗ), từ 15-30 phút, do bác sĩ đã được đào tạo thực hiện
• Rất có hiệu quả
• Tác dụng vĩnh viễn
• Không ảnh hưởng đến hoạt động tình dục
Nhược điểm của Triệt sản nam là gì?
• Không phòng tránh được HIV/AIDS và các viêm nhiễm lây qua đường tình dục.
• Không có hiệu quả ngay lập tức (sau khoảng 3 tháng mới có tác dụng).
• Có tác dụng vĩnh viễn nên rất khó và rất tốn tiền khi nối lại ống dẫn tinh.
Bạn cần biết trước khi quyết định thực hiện biện pháp Triệt sản nam
• Bạn cần hiểu rằng sau khi triệt sản bạn sẽ vĩnh viễn không thể có con được nữa.
• Bạn cần suy nghĩ kỹ và thảo luận với vợ về vấn đề này.
2.7. Triệt sản nữ
Triệt sản nữ (thắt ống dẫn trứng) là gì?
Là một biện pháp tránh thai vĩnh viễn dành cho nữ nếu không muốn có thêm con. Thủ thuật do bác sĩ đã được đào tạo thực hiện.
Lợi ích của triệt sản nữ là gì?
• Thủ thuật an toàn và đơn giản (chỉ cần gây tê tại chỗ), từ 15-30 phút, do bác sĩ đã được đào tạo thực hiện
• Rất có hiệu quả
• Tác dụng vĩnh viễn
• Không ảnh hưởng đến hoạt động tình dục
Nhược điểm của triệt sản nữ là gì?
• Không phòng tránh được HIV/AIDS và các viêm nhiễm lây qua đường tình dục.
• Để lại một vết sẹo nhỏ.
• Không thể phục hồi sinh sản (không thể nối ống dẫn trứng).
Bạn cần biết trước khi quyết định triệt sản nữ
• Bạn cần hiểu rằng sau khi triệt sản nữ bạn sẽ vĩnh viễn không thể có con nữa.
• Bạn cần nghĩ kỹ và có thảo luận với chồng về vấn đề này.
2.8. Bao cao su
Bao cao su là gì?
Bao cao su là một túi mỏng, được mang/lồng vào dương vật đã cương khi quan hệ tình dục để tránh thai và phòng tránh các bệnh lây truyền qua đường tình dục bao gồm cả HIV/AIDS.
Lợi ích của bao cao su là gì?
• An toàn, hiệu quả và dễ sử dụng
• Không cần đến cơ sở y tế để kê đơn hoặc khám
• Giúp bạn vừa tránh thai, vừa phòng tránh HIV/AIDS và các bệnh lây truyền qua đường tình dục
Nhược điểm của bao cao su là gì?
• Có thể làm giảm khoái cảm
• Hiệu quả tránh thai của bao cao su thấp hơn hiệu quả của những biện pháp tránh thai hiện đại khác như viên thuốc tránh thai, dụng cụ tử cung
• Mỗi lần quan hệ tình dục, cần sử dụng một bao cao su mới
• Bao cao su phải sẵn có trước khi bạn quan hệ tình dục
Thông tin từ Trung tâm Nâng cao Chất lượng Cuộc sống (LIFE)
Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA)
Bài viết liên quan:
Thuốc tránh thai cho nam giới 
Sữa mẹ cải thiện dinh dưỡng, giảm bệnh tật và tử vong ở trẻ 
Viêm mũi dị ứng khi mang thai – Viêm mũi thai kỳ 
Bổ sung vitamin D cho mẹ, trẻ được hưởng lợi gì? 
8 lời khuyên dành cho phụ nữ đi làm trở lại sau thời gian nghỉ sinh con 
Những điều cần biết về sàng lọc trước sinh